Diversiteit in ecologie én economie, dat is de strategie van Jaap Fris en zijn compagnon Niels Moshagen. Twee jaar geleden kochten zij, met hulp van Stichting Lenteland, een verlaten melkveehouderij met Engels raaigras en de komende jaren transformeren ze de 18 hectare grond in een regeneratief voedsellandschap. De overgang gaat met vallen en opstaan. Daarom zorgen ze ook voor economische diversiteit, zoals een boerderijwinkel, vergaderruimten en binnenkort een Bed & Breakfast. 

De grootste uitdaging 

Omgaan met water. “Het heeft dit jaar heel veel geregend en wij zitten tussen de Veluwe en de IJssel, waardoor we te maken hebben met een hoge grondwaterstand. De leemlagen in onze grond maken waterafvoer ook moeilijk. We hebben daarom een natuurlijke oever en zes poelen aangelegd. Via de slootjes komt het overtollige water daar terecht. Daarnaast maken we ons land aantrekkelijk voor onder andere mestkevers, die gangen graven waardoor water beter wegloopt.” 

Onze drijfveer  

“Na de oorlog hebben we als land gezegd dat we nooit meer honger willen lijden. De voedselproductie is toen enorm gegroeid, maar daardoor hebben we ook veel van de bodem gevraagd. Wij willen laten zien dat het positiever en gebalanceerder kan. En we willen dat onze kinderen in de toekomst van het landschap kunnen genieten én gezond voedsel kunnen produceren.” 

Daarnaast geeft de carrièrewissel zelf ook veel energie. “In onze vorige baan zaten we te veel achter de computer of in meetingrooms, daar waren we klaar mee. Nu is elke dag een feestje. Lekker buiten zijn met de dieren vind ik het leukst. Ik heb nog geen dag gedacht dat ik de verkeerde keuze heb gemaakt.” 

Waarom inkopen bij Erve Kiekebos?

“Als je bij ons koopt, krijg je verse en gezonde seizoensproducten. Je kunt lid worden van onze tuin en genieten van een gevarieerde oogst. We produceren meer dan 60 soorten groenten en we breiden steeds verder uit. Volgend seizoen starten we met kant-en-klaarmaaltijden en in de toekomst komen en meer fruitsoorten en noten bij. We krijgen een steeds breder aanbod doordat we onze producten én diensten diversifiëren.”  

“We gaan graag in gesprek met potentiële afnemers om afspraken te maken voor nu en in de toekomst. Door in te kopen bij Erve Kiekebos, draag je bij aan de transitie van de landbouw en voedselproductie” 

“Als je bij ons koopt, krijg je verse en gezonde seizoensproducten. Je kunt lid worden van onze tuin en genieten van een gevarieerde oogst.''

- Jaap Fris

De vier eigenschappen van natuurlijke landbouw bij Erve Kiekebos

1. Gezonde bodem centraal

“Onze bodem is de basis van alles wat we doen. We werken met het no-dig principe: we ploegen niet, zodat de bodemstructuur behouden blijft en het bodemleven zich robuust kan vestigen. We gebruiken groenbemesters om organisch materiaal toe te voegen en de bodem luchtiger te maken. Daarbij krijgen we hulp van onder andere wormen en mestkevers, die diepe gangen graven en zo water afvoeren en de grond veerkrachtig maken.” 

2. Mengteelt  

“Mengteelt en diversiteit zijn essentieel op onze boerderij. In de tuinderij combineren we gewassen op stroken en zorgen we voor variatie in onze aanplant. Op onze planning staat ook nog een boslandbouwsysteem, waarbij we rijen met bomen afwisselen met begrazing of strokenteelt.” 

3. Minimale externe inputs

“We gebruiken geen kunstmest of bestrijdingsmiddelen. In plaats daarvan zetten we natuurlijke oplossingen in, zoals kruidenrijk grasland dat onze koeien voedt en wormen op natuurlijke wijze verdrijft. Hierdoor hoeven we geen chemische ontwormingsmiddelen te gebruiken, wat weer goed is voor het bodemleven. Toen wij deze boerderij overnamen was alles Engels raaigras, wat berucht is voor de monocultuur. Het duurt nog wel een paar jaar totdat het systeem in dynamisch evenwicht is.”  

4. Stimuleren lokale ecologie en biodiversiteit 

“De natuurlijke oever en poelen op ons terrein bieden leefruimte aan vogels, insecten en andere dieren. Ons kruidenrijke grasland en de gevarieerde gewassen zorgen voor een rijk ecosysteem. Daarnaast gaan we zes kilometer aan bomen en hagen planten. Zo bouwen we aan een landschap dat niet alleen voedsel oplevert, maar ook de natuur versterkt. Kom vooral eens langs tijdens onze open dagen!” 

Voorkeuren bijwerken